O haluksach mówi się jako o schorzeniu cywilizacyjnym, pojawiającym się u około 4% populacji. Przypadłość ta dotyczy przede wszystkim kobiet, które często chodzą na wysokich obcasach. Jak powstają haluksy i czy można im zapobiec?
Co to są haluksy?
Haluksy, określane również paluchami koślawymi, pojawiają się u co 5 osoby. Jest to deformacja stawu śródstopno-paliczkowego palucha. Co ciekawe, częściej występują u kobiet niż u mężczyzn. Nie da się ukryć, że haluksy nie należą do najpiękniejszej ozdoby stóp, gdyż charakteryzują się bocznym odchyleniem palucha. Przypadłość tę zaleca się leczyć już na wczesnym etapie, gdyż pogłębiająca się deformacja z czasem może sprawiać ból.
Haluksy – powstawanie
Jak rozwijają się haluksy? Proces ten jest stopniowy, aczkolwiek można go nie zauważyć (szczególnie gdy rozwija się w sezonie jesienno-zimowym). Początkowo dochodzi do niewielkiego wybrzuszenia zlokalizowanego z boku stopy. Deformacja może być obserwowana w dwóch miejscach: od strony dużego lub małego palca. Jako że haluksy są wynikiem procesu zapalnego, zaczynają się powiększać, czemu towarzyszy ból. Miejsce, w którym się rozwijają, bywa lekko opuchnięte i zaczerwienione. Zlekceważenie deformacji powoduje jej pogłębienie się. Pojawiają się problemy z chodzeniem, wkładaniem obuwia i uprawianiem sportu.
Uważa się, że w większości przypadków haluksy są wynikiem noszenia niewygodnego i zbyt ciasnego obuwia. Chodzenie na wysokich obcasach sprawia, że ciężar ciała zaczyna przenosić się na przednią część stopy. Powoduje to m.in. obniżenie poprzecznego łuku stopy. Jeśli ponadto but jest zbyt wąski, dodatkowo zwiększa się ucisk na paluch. Dotyczy to głównie kobiet, które mają znacznie słabsze aparaty więzadłowe. To właśnie dlatego deformacje te pojawiają się zwykle u płci pięknej. Haluksy częściej występują u osób z płaskostopiem, przykurczem w obrębie ścięgna Achillesa, chorobami reumatycznymi i patologiami mięśnia piszczelowego tylnego.
Haluksy – sposoby leczenia, dostępne metody
Najważniejszą zasadą zapobiegania deformacjom stóp jest wybór wygodnego obuwia. But musi być dobrany nie tylko do długości stopy, ale również do jej szerokości. Komfort stopy zmniejszy nacisk na okolicę śródstopno-paliczkową. Na początkowych etapach rozwoju haluksów warto rozważyć wszystkie metody nieoperacyjne. Najczęściej wykorzystywane są aparaty korygujące. Ich działanie opiera się na łagodzeniu stanu zapalnego, jednak nie hamuje rozwoju schorzenia. Aparat korygujący nie zmniejszy też samej deformacji. Inną możliwością jest zastosowanie wkładek ortopedycznych lub obuwia z wyprofilowaną powierzchnią. Są one zalecane w szczególności tym, którzy poza koślawymi paluchami narzekają na płaskostopie. Dobre efekty daje również stosowanie środków farmakologicznych należących do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Mają one postać maści lub żelu, które należy miejscowo nanosić na deformację. Składniki aktywne w nich zawarte zmniejszają odczyn zapalny i łagodzą zaczerwienienie. Do nieinwazyjnych metod zaliczyć można również fizjoterapię, a dokładnie jonoforezę. W połączeniu z NLPZ przynosi pozytywne rezultaty.
Kiedy konieczna jest operacja?
Jeśli deformacja utrudnia poruszanie się i sprawia ból, jedynym wyjściem jest poddanie się operacji. Zapobiega to dalszemu pogłębianiu się schorzenia i zwiększaniu stanu zapalnego. Metoda usuwania palucha koślawego dobierana jest przez lekarza w sposób indywidualny. Zabieg trwa krótko i umożliwia szybki powrót do zdrowia. Przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym. Operowana kończyna nie musi być umieszczona w gipsie. Po zabiegu zalecany jest krótki okres rekonwalescencji – około 5 tygodni. W tym czasie pacjent musi chodzić w specjalistycznym obuwiu i poddawać się zabiegom, m.in. masażom wirowym lub terapii energotonowej.
