Próba wysiłkowa – nieinwazyjne badanie, które oceni pracę serca podczas aktywności fizycznej. Badanie, które pokaże więcej niż zwykłe badanie EKG w stanie spoczynku. Dowiedz się jak ono przebiega.
EKG wysiłkowe, znane też pod nazwą „próba wysiłkowa”, to badanie pracy serca przy jednoczesnym zastosowaniu wysiłku fizycznego. Ma ono na celu analizowanie pracy narządu w stanie zwiększonej aktywności. Standardowe EKG odbywa się w pozycji leżącej, gdy pacjent jest zrelaksowany. Wykres z takiego badania może nie być do końca miarodajny, ponieważ kardiolog nie widzi, jak zachowuje się serce w sytuacji, gdy organizm np. jest zestresowany lub podejmuje dużą aktywność fizyczną. Z tego względu wprowadzono próby wysiłkowe, które umożliwiają postawienie precyzyjniejszej diagnozy.
Jak wygląda próba wysiłkowa?
Na początku jeszcze raz wykonuje się badanie elektrokardiograficzne w pozycji leżącej. Później pacjent musi wejść na jeden z systemów wysiłkowych. Szpitale i ośrodki medyczne najczęściej korzystają z bieżni lub cykloergometru. Ćwiczenia rozpoczynają się od lekkiego tempa, które zostaje zwiększane co 3 minuty do momentu, w którym kardiolog zadecyduje o zakończeniu badania. W tym czasie pacjent zostaje cały czas podłączony do EKG, które monitoruj pracę jego serca. Dodatkowo badanemu zakłada się również mankiet od ciśnieniomierza, by kontrolować przyrost ciśnienia. W sytuacji, gdy serce pracuje zbyt mocno i wysokie ciśnienie robi się niebezpieczne dla zdrowia człowieka, lekarz musi przerwać badanie. Systemy wysiłkowe posiadają różne systemy odprowadzeń.
Przykładowo, cykloergometr ASPEL CRG 200 w przypadku badania klasycznego umożliwia podłączenie pacjenta pod 12 odprowadzeń, a przy treningu – pod 2 odprowadzenia. Urządzenie zapisuje pracę serca i przedstawia ją na wykresie EKG. W trakcie ćwiczeń pacjent powinien zgłaszać lekarzowi niepokojące objawy – jeśli nagle zacznie czuć się słabo lub poczuje ból w klatce piersiowej, badanie musi zostać przerwane.
Urządzenia do próby wysiłkowej
Czym różnią się systemy wysiłkowe od zwykłych maszyn do ćwiczeń? Przede wszystkim tym, że można je podłączyć pod oprogramowanie CardioTEST, dzięki czemu każde badanie EKG pacjenta zostaje zarchiwizowane i zapisane w jednym miejscu. To sprawia, że lekarz może porównać postępy danego pacjenta i zaobserwować ewentualne pogorszenie lub polepszenie stanu zdrowia. Dodatkowo cykloergometr ASPEL CRG 200 umożliwia też wykrycie arytmii serca na podstawie badania EKG oraz automatycznego pomiaru ciśnienia. Bezpośrednio po zakończeniu badania kardiolog może zinterpretować wyniki i wdrożyć leczenie odpowiednie dla pacjenta. Dzięki systemom wysiłkowym można wykryć między innymi chorobę niedokrwienną serca spowodowaną powstawaniem blaszek miażdżycowych. Ponadto próbę wysiłkową stosuje się czasem u zawodowych sportowców, by skontrolować ich wydolność oddechową i sprawdzić, czy serce wytrzyma bardzo dużą aktywność fizyczną.
Cykloergometr CRG 200 zapisuje wyniki z podziałem na fazy. Oznacza to, że system odnotowuje, jakie tempo ma aktualnie narzucone pacjent i w którym momencie doszło do ewentualnych zaburzeń. To istotne nie tylko ze względu na możliwość wykrycia chorób – systemy wysiłkowe stosuje się również do rehabilitacji kardiologicznej u tych pacjentów, którzy przeszli zawał i muszą teraz stopniowo wracać do zdrowia. Ćwiczenia na cykloergometrze lub na bieżni są sposobem skontrolowania stanu serca – jeśli narząd bardzo szybko się męczy i nie osiągnął jeszcze pełnej wydolności, stosuje się rehabilitację lżejszą, opartą o umiarkowaną aktywność fizyczną. Systemy wysiłkowe są wyposażone w czujniki wykrywania arytmii – jeśli u pacjenta dojdzie do zaburzeń, urządzenie natychmiast poinformuje o tym kardiologa.
Bieżnia ASPEL B612 automatycznie steruje swoim obciążeniem w trakcie treningu, ale ma też opcję manualną, dzięki której lekarz może sam dobrać kąt nachylenia adekwatny do zdrowia pacjenta. Z tego względu bieżnię można wykorzystać zarówno do badań elektrokardiograficznych, jak i do rehabilitacji. Urządzenie w trakcie wysiłku bada m.in. ciśnienie krwi oraz odcinek ST. Dzięki temu można wiele dowiedzieć się o pracy serca. Przykładowo, wyraźne obniżenie odcinka ST świadczy o chorobie niedokrwiennej serca.
Systemy wysiłkowe, podobnie jak standardowe EKG, również są nieinwazyjne, ale pacjent w trakcie badania powinien pozostawać pod stałą kontrolą lekarza. O ile w przypadku zwykłego badania elektrokardiografem pacjent po prostu leży, więc nic mu się nie może stać, o tyle przy próbie wysiłkowej wykonuje dużą aktywność fizyczną. Warto wiedzieć, że sala rehabilitacyjna powinna być wyposażona w sprzęt do udzielania pierwszej pomocy, by lekarz w razie potrzeby mógł pomóc pacjentowi, który zasłabnie.
Zarówno cykloergometr jak i bieżnia bez problemu można wykorzystać w szpitalach specjalistycznych. Oba urządzenia są przystosowane do profesjonalnej analizy zachowania serca w trakcie wysiłku, ale dodatkowo umożliwiają też zbadanie go w spoczynku, dzięki czemu szpital nie musi inwestować w dodatkowe maszyny.
Autor: Pozycjoneria Mariusz Zakrzewski. Artykuł „Urządzenia do przeprowadzenia próby wysiłkowej” został stworzony w oparciu o materiały dostarczone przez właściciela sklepu medycznego Kredos.pl
