EMG – dowiedz się, na czym polega to badanie i jakie dolegliwości potrafi wykryć

0
5965
EMG – dowiedz się, na czym polega to badanie i jakie dolegliwości potrafi wykryć

Pacjenci cierpiący na choroby obwodowego układu nerwowego oraz mięśni są codziennością w pracy lekarza neurologa. W diagnostyce i różnicowaniu ich schorzeń wykorzystuje się jedno z badań elektrofizjologicznych – elektromiografię (EMG). Pozwala ono określić, czy i w jakim stopniu oraz w którym odcinku uszkodzony jest nerw lub stwierdzić, że przyczyną dolegliwości jest choroba samego mięśnia.

Pełne badanie elektromiograficzne obejmuje 4 etapy: elektroneurografię (ENG, badanie przewodnictwa nerwowego), badanie mięśni (a więc właściwe EMG), ocenę przekaźnictwa nerwowo-mięśniowego (tzw. próbę miasteniczną, badanie nużliwości mięśniowej) oraz ocenę nadpobudliwości nerwowo-mięśniowej (tzw. próbę tężyczkową lub ischemiczną). Nie zawsze jednak istnieją wskazania do wykonywania wszystkich powyższych badań, dlatego zwykle wykonywana jest tylko ta ich część, która jest pomocna w diagnostyce.

Na czym polega badanie?

Do przeprowadzenia badania EMG używane są specjalne elektrody powierzchniowe, umieszczane na skórze (podczas badania przewodnictwa nerwowego i próby nużliwości) lub elektrody igłowe, lokalizowane bezpośrednio w badanym mięśniu (podczas badania mięśni i próby tężyczkowej).

Aby określić szybkość przewodzenia we włóknach nerwowych, stymuluje się nerw dwoma elektrodami (proksymalną i dystalną), a następnie bada się odpowiedź z mięśnia na tę stymulację. Z otrzymanych informacji – a więc czasu potrzebnego na odpowiedź mięśniową po pobudzeniu przez elektrodę proksymalną, następnie przez elektrodę dystalną oraz odległości między elektrodami – wylicza się szukaną wartość szybkości przewodzenia.

Z kolei badanie mięśnia polega na umieszczeniu w nim szeregu elektrod igłowych, służących do rejestrowania aktywności elektrycznej w mięśniu podczas spoczynku, następnie w trakcie dowolnego ruchu i wreszcie podczas maksymalnego wysiłku

Próba nużliwości opiera się natomiast o badanie potencjału mięśniowego przez elektrody powierzchniowe (lub podskórne, ale umiejscowione nad mięśniem), po stymulacji nerwu powtarzalnym bodźcem. W zależności od tego, czy i jaka choroba występuje, może dochodzić do zmniejszania się kolejnych odpowiedzi z mięśnia (dekrement) lub coraz większej odpowiedzi (inkrement).

Najbardziej skomplikowana technicznie w ramach badania EMG wydaje się próba tężyczkowa. W tej części badania umieszcza się elektrodę igłową zazwyczaj w I mięśniu międzykostnym ręki, a następnie zaciska się opaskę na ramieniu na 10 minut, pompując ją do wartości ciśnienia wyższej niż ciśnienie skurczowe krwi. Pod koniec badania, przez ostatnie 2 minuty, pacjent proszony jest o hiperwentylację (szybkie i głębokie oddychanie). Po tym czasie zwalnia się opaskę i rejestruje sygnały z badanego mięśnia.

Co można wykryć dzięki badaniu EMG?

Mówiąc najogólniej, badanie EMG pozwala rozpoznać szereg chorób nerwowo-mięśniowych.

Szybkość przewodzenia nerwowego maleje w tzw. chorobach demielinizacyjnych, uszkodzeniach nerwów, stanach zapalnych oraz przy istnieniu bloku, wynikającego z urazu lub ucisku. Stąd też, dzięki wykonaniu badania EMG można zdiagnozować: uszkodzenie motoneuronów ruchowych, występujące np. w SLA (stwardnieniu zanikowym bocznym), zespoły korzeniowe, dotyczące głównie odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa (rwa barkowa, rwa kulszowa, rwa udowa), uszkodzenie splotów nerwowych (szczególnie barkowego i lędźwiowo-krzyżowego), a także uszkodzenia nerwów, spowodowane przez cukrzycę, procesy zapalne, czy zespół Guillain-Barre (będący chorobą autoimmunologiczną).

Badanie mięśnia w ramach EMG służy z jednej strony pomocniczo w rozpoznawaniu uszkodzenia nerwów obwodowych, z drugiej zaś może potwierdzić chorobę samych mięśni. Schorzenia mięśni czasami są wynikiem toksycznych reakcji polekowych, np. statyn, używanych do zwalczania zaburzeń lipidowych, ale także w przypadku chorób genetycznych, w tym dystrofii, czy niektórych kanałopatii. Również choroby układu endokrynnego, jak niedoczynność tarczycy, mogą uszkadzać mięśnie i dawać charakterystyczny obraz patologii w badaniu EMG.

Próba nużliwości służy przede wszystkim potwierdzeniu miastenii i różnicowaniu jej z chorobą Lamberta-Eatona, która objawia się podobnie – nużliwością mięśnia, jednak w badaniu EMG daje inny wynik. W przypadku miastenii, kolejne pobudzenia nerwu powodują coraz mniejszą odpowiedź z mięśnia, natomiast w chorobie Lamberta-Eatona efekt jest odwrotny.

Pozytywny wynik próby tężyczkowej będzie natomiast charakterystyczny dla tężyczki i pomoże potwierdzić rozpoznanie tej choroby zarówno w jej postaci jawnej jak i utajonej.

Badanie jest bezpieczne

Wielu pacjentów, czytając informacje o EMG przed wykonaniem badania, ma wątpliwości, czy jest ono bezpieczne. Rzeczywiście, samo wkłuwanie igieł i przebieg stymulacji nerwów może być przez pacjenta odczuwany jako nieprzyjemny, jednak nie stanowi dla niego żadnego zagrożenia. Po zakończonym badaniu nie ma także żadnych ograniczeń co do codziennej aktywności.

[Głosów:23    Średnia:2.1/5]