Profilaktyka jest bardzo ważna dla naszego zdrowia. Jak zapobiegać chorobom układu pokarmowego i dbać o niego, aby prawidłowo funkcjonował? Jakie badania powinniśmy wykonać profilaktycznie oraz przy podejrzeniu wystąpienia choroby układu pokarmowego?
Najczęstsze choroby
Na układ pokarmowy składa się wiele narządów i gruczołów, które są odpowiedzialne za prawidłową przemianę materii w naszym organizmie. Jednym z najczęstszych powodów wizyt u lekarza są dolegliwości związane właśnie z przewodem pokarmowym. Każdy z etapów procesu trawienia, począwszy od jamy ustnej, skończywszy na jelicie grubym, może wiązać się z wystąpieniem charakterystycznych dla niego dolegliwości. Do najczęstszych należą m.in. choroba refluksowa przełyku. Polega ona na rozluźnieniu dolnego zwieracza przełyku, co powoduje przedostanie się do niego kwaśnej treści żołądkowej, która podrażnia śluzówkę. Objawia się to pojawieniem zgagi czy uczuciem cofania się pokarmu. Pacjenci często zgłaszają się też z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. Do jej objawów należy ból w nadbrzuszu, zwłaszcza na czczo oraz uczucie pełności, zgaga czy niestrawność, a także w niektórych przypadkach wymioty i nudności. W przypadku jelit najczęściej występują nieswoiste zapalenia jelit. Należą do nich m.in. choroba przewlekła Leśniewskiego-Crohna. Objawia się ona zazwyczaj problemami z wypróżnianiem, silnymi bólami podbrzusza, podwyższoną temperaturą czy brakiem apetytu. Przyczyna występowania tej choroby nie jest jednoznaczna. Mówi się o jej wieloczynnikowym podłożu: środowiskowym, immunologicznym i bakteryjnym. Istnieje jednak zasada dotycząca wszystkich tych dolegliwości – w razie ich wystąpienia należy udać się do lekarza, który zleci potrzebne badania.
Diagnostyka
Wiele placówek medycznych posiada w swojej ofercie nowoczesne sposoby diagnozowania i leczenia dolegliwości przewodu pokarmowego. Przykładowo, w Prywatnej Lecznicy Certus w Poznaniu istnieje możliwość wykonania takich zabiegów jak: gastroskopia, kolonoskopia, endoskopia kapsułkowa czy leczenia otyłości balonem Orbera. W przypadku opisanych wyżej dolegliwości refluksu czy wrzodów żołądka wykonuje się m.in. gastroskopię. Lekarz za pomocą gastroskopu, zakończonego małą kamerą jest w stanie obejrzeć wnętrze przełyku i przede wszystkim żołądka, w tym głównie błonę śluzową, a następnie pobrać wycinki z owrzodzenia. Choroba Leśniewskiego-Crohna natomiast w obrazach endoskopowych może naśladować wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Najlepszym badaniem w tym przypadku jest kolonoskopia, ponieważ pozwala na bezpośrednie uwidocznienie okrężnicy i jelita krętego. Z myślą o komforcie pacjenta, w Prywatnej Lecznicy Certus kolonoskopię wykonuje się całkowicie bezboleśnie w warunkach szpitalnych, w znieczuleniu ogólnym. Jedną z nowocześniejszych metod diagnostyki i leczenia dolegliwości układu pokarmowego jest również endoskopia kapsułkowa. To innowacyjne narzędzie do diagnostyki przewodu pokarmowego, pozwalające na szybką, wygodną, bezbolesną i bezpieczną wizualizację jelita cienkiego z wysokim wskaźnikiem znajdowania ognisk chorobowych. Pacjent połyka małą kapsułkę, która przesuwając się wzdłuż przewodu pokarmowego – zgodnie z naturalną perystaltyką – automatycznie robi zdjęcia. Są one kodowane i przesyłane bezprzewodowo do rejestratora obrazu, który pacjent nosi podczas badania.
Zapobieganie
Nie da się uniknąć wystąpienia wszystkich chorób, ale mamy znaczny wpływ na świadome przeciwdziałanie im. Istnieje kilka podstawowych zaleceń, które zmniejszają ryzyko pojawienia się dolegliwości układu pokarmowego. W większości dotyczą one zdrowego i racjonalnego sposobu odżywiania się. Po pierwsze, fundamentalną zasadą jest spożywanie ok. 5 posiłków dziennie w równych odstępach czasu. Pozwala to usprawnić dynamikę procesu trawienia. Oczywiście, nie bez znaczenia jest skład posiłku. Zadbajmy, by nasza dieta była bogata w błonnik i uzupełniona produktami probiotycznymi, które dopełnią ilość pożytecznych bakterii w jelicie. W przeciągu całego dnia powinniśmy także zadbać o wypijanie ok. 2l wody.
Choć powyższe zalecenia mogą się wydawać mało skomplikowane, nie dla każdego ich wdrożenie może być łatwe. Każdy organizm jest inny i niektóre ogólne zasady mogą nie znaleźć zastosowania w przypadku, gdy na przykład organizm nie toleruje pewnych grup pokarmowych. Można się wtedy udać po pomoc do dietetyka, który spersonalizuje dietę do naszych potrzeb. Coraz większą popularnością cieszy się nutrigenetyka. To nauka łącząca w sobie wiedzę o odżywianiu i genetykę oraz ich wzajemne zależności. Pozwala ona na ułożenie planu żywieniowego zgodnie z indywidualnymi predyspozycjami genetycznymi. W Certusie są dostępne panele badań nutrigenetycznych obejmujące geny metabolizmu i otyłości, nietolerancji pokarmowych oraz metabolizmu witamin i antyoksydantów.
Gdy podjęte przez nas działania nie przynoszą oczekiwanych efektów to sygnał, że sytuacja może być bardziej złożona i wtedy warto rozwiać swoje wątpliwości pod okiem lekarza. Układ pokarmowy odgrywa ważną rolę w naszym organizmie, dlatego tak istotne jest by dbać o jego kondycję. Ważne jest holistyczne podejście, na które składa się między innymi żywienie czy profilaktyka. Wszelkie niepokojące dolegliwości powinny być konsultowane z lekarzem.