Biegunka u dzieci, szczególnie u niemowląt, to nie tylko nieprzyjemny, ale także niepokojący objaw. Może być groźna, ponieważ nasilona biegunka może skutkować odwodnieniem i wyczerpaniem organizmu dziecka, a w konsekwencji – poważnymi komplikacjami zdrowotnymi. Warto, aby każdy opiekun miał wiedzę na temat przyczyn, objawów i sposobów postępowania przy biegunce u dziecka.
Kiedy mówimy o biegunce? Jakie są jej przyczyny?
Jak ocenić, czy maluch ma biegunkę? Każde dziecko ma swój własny rytm wypróżnień. O biegunce można mówić, gdy przynajmniej podwaja się liczba oddawanych stolców. Choć i to nie musi być warunkiem krytycznym – zwiększona liczba wypróżnień może wynikać np. z wprowadzenia nowych pokarmów. W przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym o biegunce mówimy, gdy dziecko oddaje przynajmniej 3 luźne stolce dziennie. Ale częstość to nie wszystko, ważny jest także wygląd i konsystencja kupki. Półpłynna, wodnista, z resztkami pokarmowymi, zawierająca krew lub ropę powinna niepokoić. Jeśli dodatkowo zaobserwujemy objawy towarzyszące, takie jak: podwyższona temperatura, wymioty lub wysypka, wówczas można mieć pewność, że organizm dziecka zmaga się z infekcją.
Najczęstsze przyczyny biegunki u najmłodszych
Przyczyn może być wiele, czasami pozornie nie związanych z tym, co maluch je. Biegunka może pojawić się przed zbliżającą się infekcją lub jako jeden z objawów ząbkowania. Wśród najczęstszych przyczyn biegunki u dzieci wymienia się:
- Bakterie (np. E.coli, Salmonella, Shigella) wywołujące infekcje pokarmowe, towarzyszą im wymioty, stan podgorączkowy, ból brzuszka, w stolcu można zaobserwować krew lub śluz.
- Wirusy (np. rotawirusy) – infekcji wirusowej zwykle towarzyszy wysoka gorączka, ból mięśni, brak apetytu i intensywna biegunka.
- Leczenie antybiotykami – wskutek wyniszczenia naturalnej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, po zakończeniu stosowania antybiotyku może pojawić się biegunka. Warto stosować probiotyki podczas i po zakończeniu antybiotykoterapii.
- Alergia pokarmowa – towarzyszy jej biegunka o nawracającym charakterze, wysypka, infekcje układu oddechowego, rozdrażnienie, a nawet problem z przyrostem masy ciała u malucha.
Kiedy biegunka jest groźna – kiedy do lekarza?
Odwodnienie może być szczególnie niebezpieczne dla niemowląt, dlatego jeśli u malucha poniżej 6. miesiąca życia wystąpi biegunka, której towarzyszy gorączka powyżej 38⁰C, należy szybko skonsultować się z lekarzem. Z kolei u starszych dzieci, jeśli oprócz biegunki pojawią się takie objawy, jak: gorączka powyżej 39⁰C, brak apetytu, wymioty, skąpe oddawanie moczu, płaczliwość, bardzo płynne stolce, wówczas należy niezwłocznie iść z dzieckiem do lekarza. Jeśli pojawi się senność, apatia lub zapadnięte gałki oczne świadczące o poważnym odwodnieniu, wówczas od razu należy jechać do szpitala.
Leczenie biegunki u dzieci
Większość przypadków biegunki nie wymaga wizyty u lekarza, można je wyleczyć w warunkach domowych. Aby było to możliwe, należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach:
Nawodnienie – to podstawa leczenia i utrzymania malucha w dobrej formie. Podawanie odpowiedniej ilości płynów i elektrolitów jest szczególnie istotne przy biegunce u niemowląt, które mogą szybko się odwodnić. Należy dziecku podawać dużo płynów, najlepiej regularnie małymi porcjami, szczególnie dbając o to po wypróżnieniu malucha.
Elektrolity, probiotyki – w czasie biegunki dziecko traci nie tylko dużo wody, ale także wypłukiwane są z jego organizmu ważne składniki mineralne. Dlatego warto zaopatrzyć się w aptece w preparaty na biegunkę (link: https://www.allecco.pl/czytelnia/artykul/111,co-na-biegunke-u-dzieci) zawierające elektrolity, odpowiednio dopasowane do potrzeb i wieku małego dziecka. Zamiast czystej wody, podawajmy maluchom roztwory nawadniające, zwykle przygotowane dla dzieci w formie smacznych płynów. Warto dawać dziecku także herbatę ziołową (z rumianku, z kopru włoskiego), kompot z jabłek, słone wodniste zupy lub odwar z owoców borówki czernicy. Unikajmy soków owocowych i słodzonych napojów, które mogą niepotrzebnie nasilać biegunkę. Poza elektrolitami warto sięgnąć także po preparaty probiotyczne zawierające szczepy bakteryjne.
Dieta – niemowlętom karmionym piersią lub mlekiem modyfikowanym podawajmy mleko, ale częściej, a mniejszymi porcjami. Starszym dzieciom warto podawać produkty wiążące wodę, z kolei unikajmy owoców, mleka i jego przetworów. W czasie biegunki dzieci powinny jeść zupy, kaszki, kleiki, kisiel, sucharki, pieczone jabłka.
